Jak piękne były te wieże – czytamy w wielu komentarzach w odniesieniu do wyglądu dawnego protestanckiego Kościoła Wniebowstąpienia.

Jednak nie tylko wieże różnią architektonicznie Kościół Wniebowstąpienia i jego spadkobiercę, czyli obecny Kościół Morski. Takich elementów jest więcej, choć nie rzucają się tak bardzo w oczy. Zapraszamy zatem na krótki cykl poświęcony architekturze naszego kościoła. Nasze opowiadanie zaczniemy od kruchty.

Projekt naszej pięknej świątyni był dziełem niemieckiego architekta Oskara Hoßfelda. Podziwiamy jej urodę, ale też funkcjonalność rozwiązań zastosowanych na początku XX wieku. Naszą opowieść o architekturze zacznijmy od wejścia do kruchty (fot. 1).

Wiedzie do niej czworo drzwi zgrabnie i symetrycznie wkomponowanych w podstawę wieży. Dzięki temu zbudowana z kamienia (u podstawy) wieża nie wydaje się tak ciężka i przytłaczająca.

Jeśli byliście w naszym kościele, to pamiętacie zapewne, że otwieramy zawsze dwoje środkowych drzwi. Te skrajne pozostają zamknięte. Nie są to jednak bynajmniej atrapy.

Aż do 1945 roku wszystkie drzwi były otwierane. Naprzeciwko tych skrajnych były schody prowadzące na empory (boczne galerie), będące tradycyjną częścią architektury kościołów protestanckich. Wejdźmy jednak do kruchty (fot. 2, 3).

W środku po lewej i prawej stronie są niewielkie drzwi, a na wprost dwoje drzwi prowadzących do nawy głównej. Skupmy się na ścianach bocznych (wiszą na nich tablice informacyjne). Te ściany powstały dopiero po wojnie, gdy zamurowano przestrzeń między widocznymi kolumnami, dzieląc kruchtę na trzy części.

To istotna różnica architektoniczna: kruchta dawnego Kościoła Wniebowstąpienia była o wiele większa, aniżeli naszego Kościoła Morskiego. W jej obszernym wnętrzu wyróżniały się dwie kolumny dźwigające sklepienie żebrowe, a wierni mogli swobodnie kierować się na empory lub do wejścia do nawy głównej.

Dlaczego po wojnie podzielono murem kruchtę? No cóż, empory zostały zniszczone, zatem schody na nie przestały być użyteczne dla wiernych. Być może też chodziło o wzmocnienie konstrukcji wieży naruszonej w czasie II wojny światowej. Kościół zyskał także obszerny schowek na różne sprzęty.

Więcej objaśniej znajduje się w opisach zdjęć. W następnej części opowiemy o emporach.