Na wieży naszej świątyni są zawieszone dwa dzwony. Ten większy (który macie często okazję usłyszeć) został ufundowany i poświęcony w 1966 roku z okazji Milenium Chrztu Polski. Przedstawiliśmy go na łamach naszego profilu w maju 2020 roku. Natomiast ten drugi dzwon sprawił nam niedawno dużą niespodziankę.

Dzwon ów jest trudno dostępny. Jakiś czas temu, przy okazji wizyty miłośnika kościelnych dzwonów Artura Repczyńskiego (prowadzącego kanał na YouTube The Bells of Poland) udało się odcyfrować odlane na nim napisy:

Napis na jego płaszczu brzmi: DEN MENSCHEN ZUM TROST, natomiast na wieńcu: MICH GOSS DIE DANZIGER WERFT IM JAHRE 1928.

Pochodzenie tego dzwonu – odlanego w 1928 roku w Stoczni Gdańskiej – jest dla nas miłym zaskoczeniem. Nasz Kościół Morski „zyskał” nowy zabytek, który niedługo będzie miał sto lat! Pozostaje pytanie, dlaczego dzwon został wykonany w Stoczni Gdańskiej i skąd wziął się w naszej świątyni?

To pierwsze akurat łatwiej wyjaśnić. Stocznia Cesarska w Gdańsku do końca I wojny światowej słynęła z produkcji dużych okrętów wojennych, m.in. pancerników. Po utworzeniu Wolnego Miasta Gdańska stocznia zmieniła nazwę na Stocznię Gdańską (Danziger Werf), jednak z powodu ograniczeń narzuconych przez traktat wersalski nie mogła kontynuować produkcji zbrojeniowej. Imała się zatem wszelkich zyskownych kontraktów, w tym niezwiązanych z przemysłem morskim, jak choćby budowy silników czy odlewania dzwonów. Wiemy, że odlano ich od 1926 roku około 476 (głównie dla dostawców z Polski).

A jaka była historia dzwonów Kościoła Wniebowstąpienia? W świątyni poświęconej w 1905 roku wisiały trzy (największy nazywał się „Friede auf Erben”, czyli „Pokój na Ziemi”). Zostały zarekwirowane przez władze niemieckie w 1917 roku na potrzeby toczącej się I wojny światowej. W okresie po 1918 roku na wieży zawieszono inne dzwony, które uległy zupełnemu zniszczeniu (wręcz stopieniu) w katastrofie pożaru kościoła w 1945 roku.

Po II wojnie światowej nasi poprzednicy pozyskali dla Kościoła Morskiego ten mniejszy dzwon. Przypuszczamy, że pochodził ze zniszczonego kościoła z Gdańska lub Pomorza (podobnie działo się wówczas z wieloma obiektami sztuki sakralnej, np. prospekt organów Bazyliki Mariackiej został przeniesiony z Kościoła św. Jana).

Na temat dzwonu nie ma prawie żadnych wzmianek w naszej kronice klasztornej i jego pochodzenie jest dla nas zagadką. Wiemy tylko, że służył w naszej świątyni do 1966 roku.

Wyjaśnimy jeszcze jego stan widoczny na zdjęciu: od wielu dziesięcioleci dzwon jest nieużywany i zdajemy sobie sprawę, że należy mu się remont. W tej chwili cieszymy się, że możemy dołożyć małą cegiełkę do jego historii, a w przyszłości być może uda nam się go uruchomić.